Van ondermijning is sprake als de illegale onderwereld zich mengt met de legale bovenwereld, zoals criminelen die legale bedrijven en diensten gebruiken voor illegale activiteiten. Gemeenten, politie, Regionaal Informatie en Expertisecentrum (RIEC) Oost-Nederland, douane, Provincie Overijssel, het Openbaar Ministerie, Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit, de Kansspelautoriteit, Arbeidsinspectie, Belastingdienst, Sociale Recherche Twente, Brandweer Twente en Omgevingsdienst Twente werkten tijdens de verschillende acties intensief samen in het voorkomen en bestrijden van ondermijning.
Leefbaarheid behouden
In alle 14 Twentse gemeenten vonden acties plaats. Ook in de gemeente Hengelo van burgemeester Sander Schelberg werden gezamenlijke controles uitgevoerd. Schelberg is regionaal portefeuillehouder ondermijning. ‘’Ondermijnende criminaliteit is een grote bedreiging voor de samenleving. Het heeft impact op ons allemaal en verstoort de manier waarop wij samen willen leven in Twente. Daarom blijven we hiertegen in actie komen als Twentse gemeenten en samenwerkende instanties. Samen zijn we sterker dan deze criminelen, aldus Schelberg.’’
Controles
De controles op veel verschillende locaties in Twente leverde veel informatie op en er werden diverse overtredingen geconstateerd. Een greep uit de resultaten:
- Op een vijftal locaties in Twente zijn in totaal meer dan 120 garageboxen gecontroleerd. De controle is erop gericht of de garagebox gebruikt wordt zoals in het bestemmingsplan is toegestaan. Tijdens de controles zijn diverse overtredingen van het bestemmingsplan geconstateerd, waaronder de opslag van een teveel aan gasflessen en het houden van een kantoor in een garagebox. In twee keer garageboxen zijn (mogelijk) gestolen goederen aangetroffen. Verder (mogelijke) uitkeringsfraude en garageboxen met materialen voor een hennepkwekerij. Bij veel garageboxen met bestemming verkeer (je mag er dan alleen voertuigen in stallen) werd geconstateerd dat ze gebruikt werden voor de opslag van goederen.
- Controles in horecapanden leverde verschillende kleine overtredingen (zoals indicaties dat er binnen gerookt wordt en op brandonveilige situaties). Daarnaast werden personen aangetroffen op die aan het werk waren met een uitkering en de aanwezigheid van ongeoorloofde sisha/waterpijpen.
- Bij controles bij bedrijven en bedrijfsverzamelgebouwen werd er een autogarage zonder meldingen of vergunning aangetroffen, een wijnhandel zonder aangifte van inkoop, een jeugdhonk in een bedrijfspand waarbij opviel dat er veel alcohol in het spel was, een kantoor in een garagebox en zeven keer een zolder in een bedrijfspand zonder constructieberekening. Bij twee bedrijven wordt een handhavingstraject gestart vanwege bedrijfsactiviteiten in strijd met het bestemmingsplan.
- Op verschillende locaties is er op zowel legale als illegale prostitutie gecontroleerd. Bij legale prostitutie werden diverse overtredingen vastgesteld. Zo ontvangen twee sekswerkers een uitkering en dragen bijna alle sekswerkers geen belasting af. Met de sekswerkers werden gesprekken gevoerd om in te schatten of er mogelijk sprake van is dwang.
Bij controles op illegale prostitutie zijn op 7 adressen 11 personen aangetroffen die werkzaam waren als prostituee vanuit de woning. In één geval was er sprake van mensensmokkel.
TFOC-actieweek
Twente is via lucht, water en weg verbonden met Nederland en buurlanden. In Almelo, Enschede en Hengelo werd een TFOC-actieweek gehouden. TFOC staat voor Transport Facilitated Organized Crime. Deze actie is erop gericht om criminele inmenging en ondermijning in de transportsector terug te dringen. Op verschillende bedrijfslocaties en havens werden transportbedrijven bezocht. In totaal zijn meer dan 300 voertuigen gecontroleerd waarvan een groot aantal vrachtwagens en een aantal vrachtschepen. Er is voor ruim 150.000 euro aan openstaande boetes en achterstallige belastingen geïnd, beslag gelegd op 19 voertuigen en 8 voertuigen zijn direct in beslag genomen. Er werden twee aanhoudingen verricht in verband met de wet wapens en munitie en wegenverkeerswet. In een aantal gevallen zijn sterke signalen opgedaan van georganiseerde criminaliteit die nader onderzocht worden. Ook was er in meerdere gevallen sprake van schijnzelfstandigheid. Naast de waardevolle resultaten uit de controles zijn er tientallen gesprekken gevoerd met ondernemers en chauffeurs en is er veel gedaan aan awareness en preventie in de logistieke sector in Twente.
Hester Scholten, teamchef Midden-Twente bij de politie daarover: ‘’Als politie willen we criminelen pakken, maar ook in contact staan met de netwerken en branches die ondermijnende criminaliteit mogelijk faciliteren. Mooi dat we in deze actieweek de krachten van verschillende organisaties met allen hun eigen rol hebben kunnen bundelen.’’
Bewustwording
Naast controles werden er door verschillende gemeenten en samenwerkende instanties acties gehouden in het kader van bewustwording rondom het thema ondermijning. Zo verzorgde de gemeente Almelo workshops over ondermijning aan WoON Twente, een samenwerkingsverband bestaande uit 16 woningcorporaties in Twente. De gemeenten Hellendoorn, Rijssen-Holten, Wierden trokken samen met de politie en vele samenwerkingspartners het buitengebied in. Ze gingen het gesprek aan met inwoners en ondernemers over kwetsbaarheden en potentiële gevaren op het platteland. De gemeente Enschede voerde ook bewustwordingsgesprekken in het buitengebied en verzorgde een cursus aanpak mensenhandel van stichting Fairwork voor collega’s van verschillende afdelingen om signalen van mensenhandel te herkennen en te weten hoe te handelen.
Vervolgonderzoeken
De actieweek leidt tot verschillende vervolgonderzoeken. De betrokken instanties controleren komende tijd de informatie die verkregen is tijdens de controles. Wanneer er aanleiding toe is volgen hieruit bijvoorbeeld handhavingsacties en bestuurlijke rapportages (rapportages op basis waarvan een burgemeester gepaste bestuurlijke maatregelen kan nemen).